Ngày 25/9, phiên họp của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đưa ra thông tin đáng chú ý về các bộ sách đang được dạy học trong trường phổ thông Việt Nam, song song với bộ SGK hiện hành (thường được gọi là SGK chương trình 2000).

Theo đó, bộ sách VNEN và tài liệu Tiếng Việt 1-GDCN có giá bán cao, sản lượng in, hàng năm, doanh thu hàng năm tăng cao, chỉnh sửa và thay mới nhiều. Giá bán một bộ VNEN cao gấp 4 lần một bộ sách của chương trình 2000 đối với sách lớp 3 và lớp 4; gấp 3 lần đối với 5, 6, 7. Trong khoảng thời gian 5  năm từ 2012-2017, số bản in các bộ sách này tăng đột biến.

Bộ GD-ĐT đã có giải thích cụ thể hơn về các bộ sách này.

Cụ thể, sách Hướng dẫn học theo mô hình VNEN được biên soạn theo chương trình giáo dục phổ thông hiện hành. Học sinh sử dụng sách thay cho SGK hiện hành, trừ các môn Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dục chỉ biên soạn sách "Hoạt động giáo dục" dành cho giáo viên để tổ chức hoạt động học cho học sinh. Đối với các môn Âm nhạc, Mỹ thuật, học sinh vẫn sử dụng SGk hiện hành để thực hiện các nhiệm vụ học tập do giáo viên giao.

Khác với SGK, các bài học trong sách Hướng dẫn học theo mô hình VNEN được thiết kế thành các hoạt động học để giáo viên hướng dẫn học sinh tự lực nghiên cứu để tiếp nhận và vận dụng kiến thức, dành nhiều thời gian trên lớp để tổ chức cho học sinh thực hành, báo cáo, thảo luận, phát triển năng lực.

Do vậy, sách Hướng dẫn học có số trang nhiều hơn SGK thông thường, được in 4 màu, khổ sách 19x27cm, chủng loại giấy in tốt hơn,… (SGK thông thường khổ sách 17x24cm) nên có giá cao hơn SGK khoảng 1,5-1,6 lần. Giá sách Hướng dẫn học theo mô hình VNEN cũng do Bộ Tài chính quản lí như đối với SGK.

Trước câu hỏi của VietNamNet "liệu với cơ chế này, giá SGK còn có thể giảm được nữa không?",ông  Phan Viết Lượng (Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội) cho hay ,  cũng chưa thể khẳng định giá SGK có giảm hay không; nhưng chắc chắn trách nhiệm của nhà nước cần tăng cường quản lý hơn về giá sách và xem đó là loại hàng kinh doanh có điều kiện, nằm trong tầm kiểm soát.

Nếu bản quyền về SGK được sử dụng, tạo điều kiện cho các nhà xuất bản SGK tiếp cận bản thảo ấy thì việc tổ chức đấu thầu sẽ tập trung hơn. Khi đó, các cơ sở in có  thể đổi mới công nghệ, được lựa chọn nguyên liệu đầu vào, quy trình tổ chức in xuất bản trở nên chuyên nghiệp, hợp lý, không làm tăng chi phí trung gian. Chất lượng SGK nhờ vậy cũng sẽ hấp dẫn về nội dung, đẹp về hình thức.Hiện  nay ngành giáo dục đang chuẩn bị đổi mới chương trình giáo dục phổ thông mới, theo định hướng "một chương trình, nhiều bộ SGK". 

Đấu thầu để chọn công ty đủ mạnh

Theo Bộ GD-ĐT, từ năm 2000 đến nay, việc in SGK do NXB Giáo dục Việt Nam tổ chức thực hiện thông qua hình thức đấu thầu rộng rãi để lựa chọn các nhà in có đủ năng lực để bảo đảm chất lượng, tiến độ, giá thành hợp lí. Việc phát hành SGK được thông qua các công ty Sách - Thiết bị trường học địa phương và một số đối tác phát hành.

Các nhà in tham gia đấu thầu in, các đơn vị tham gia phát hành SGK phần lớn đều là các công ty cổ phần; nguồn nguyên vật liệu phục vụ in ấn (giấy, kẽm, mực in) chiếm một tỷ trọng lớn trong giá thành SGK.

Do tính chất đặc thù của việc xuất bản, phát hành SGK nên NXB Giáo dục Việt Nam không được tự quyết định giá bìa SGK. Theo quy định hiện hành, SGK là mặt hàng được quản lí giá bởi Bộ Tài chính (Cục Quản lý giá). Từ năm 2011 đến nay, mặc dù giá cả thị trường có nhiều thay đổi, giá nguyên vật liệu làm sách tăng lên nhiều nhưng giá SGK vẫn giữ nguyên.

Theo Bộ GD-ĐT, việc NXB Việt Nam tổ chức đấu thầu để lựa chọn các công ty in, phát hành SGK thông qua các công ty cổ phần về thực chất là lựa chọn những công ty đủ mạnh, có khả năng in với chất lượng tốt, giá thành hạ, phát hành SGK ở các địa phương để giảm chi phí vận chuyển (sách in ở khu vực nào cung cấp cho khu vực đó, không phải "chuyển về nhập kho, sau đó chuyển đến các công ty cổ phần sách và thiết bị tại các miền, rồi mới chuyển về các công ty phát hành sách địa phương"), bảo đảm không bị lỗ hoặc lỗ ít trong bối cảnh giá nguyên vật liệu, nhân công tăng theo giá cả thị trường nhưng giá sách giáo khoa không thay đổi. 

Đang tổng kết, đánh giá tài liệu thí điểm VNEN và Tiếng Việt 1 - Công nghệ Giáo dục

Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, Bộ GD-ĐT cho biết hiện đang khẩn trương hoàn thiện chương trình giáo dục phổ thông để ban hành và triển khai thực hiện theo lộ trình đã được Quốc hội cho phép. Theo Bộ GD-ĐT bộ SGK theo chương trình giáo dục phổ thông mới do Bộ chủ trì tổ chức biên soạn sẽ bảo đảm khắc phục triệt để những hạn chế hiện nay.

Bộ đang tiến hành tổng kết, đánh giá việc biên soạn, xuất bản, phát hành và sử dụng SGK, bao gồm sách Hướng dẫn học theo mô hình VNEN, sách Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục để rút kinh nghiệm trong việc triển khai chương trình, SGK mới.

Bộ cũng sẽ triển khai tổng kết đánh giá việc thí điểm chuyển NXB Giáo dục Việt Nam sang tổ chức và hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con nhằm hoàn thiện tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của NXB này trong tổng thể ngành xuất bản.

Thanh Hùng

Khảo sát sách giáo khoa: Những con số bất ngờ

Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội vừa có báo cáo khảo sát bước đầu về việc xuất bản, in sách giáo khoa phổ thông trong 5 năm, từ 2012-2017.

Nam người mẫu là gương mặt được tuyển chọn trong buổi casting với sự góp mặt của Chủ tịch Manhunt International – ông Rosko Dickinson, chuyên gia đào tạo Phúc Nguyễn, Á hậu Siêu quốc gia 2022 Kim Duyên, cùng MC Nguyên Khang. Chính ông Rosko Dickinson đã quyết định tuyển chọn Trần Mạnh Kiên làm đại diện Việt Nam góp mặt trên đấu trường quốc tế. 

Lịch trình tham dự các hoạt động của Trần Mạnh Kiên tại Manhunt International 2022 bắt đầu từ ngày 24/9 tại Manila, Philippines. Chung kết dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 2/10. 

Tiễn Trần Mạnh Kiên lên đường là Quán quân Mister Việt Nam Minh Quyền, đại diện Việt Nam tham dự Mr International 2022 và Thạch Kiêm Mara, chàng trai sở hữu vẻ đẹp lạ vừa được tuyển chọn là đại diện Việt Nam tham dự Mister Global 2022 sắp tới.

Cả ba đều xuất thân từ cuộc thi Mister Việt Nam 2019, khá thân thiết với nhau trong cuộc sống. Ba chàng trai cũng là ba đại diện Việt Nam tại các cuộc thi nam vương lớn nhất thế giới năm nay đã gây chú ý tại sân bay bởi chiều cao, vẻ ngoài nổi bật. 

Trần Mạnh Kiên được đánh giá là ứng cử viên sáng giá cho ngôi vị Nam vương Manhunt 2022. Anh đã được ông Rosko Dickinson - Chủ tịch Manhunt International dành nhiều thiện cảm. Á hậu Kim Duyên đánh giá cao Trần Mạnh Kiên bởi hình thể săn chắc cùng khả năng ngoại ngữ lưu loát của anh. Chuyên gia đào tạo Phúc Nguyễn - đơn vị sở hữu bản quyền cuộc thi chia sẻ, ông tin tưởng sự lựa chọn của hội đồng giám khảo sẽ tiếp tục đưa Việt Nam đến vinh quang ở Manhunt International 2022. 

Trần Mạnh Kiên sở hữu gương mặt nam tính, cao 1,85 m, hình thể săn chắc với số đo ba vòng 108-79-100. Anh sinh ra và lớn lên tại Vĩnh Phúc, hiện sinh sống và làm việc tại TP.HCM. Anh tốt nghiệp chuyên ngành kế toán Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Vĩnh Phúc, Cử nhân Quản trị kinh doanh Đại học Thương Mại 2017, Thạc sĩ Quản trị kinh doanh Đại học Ngoại Thương 2019.

Hiện anh đang kinh doanh trong lĩnh vực vận tải. Trong suốt thời gian vừa qua, Trần Mạnh Kiên đã tập trung luyện tập thể hình để có một ngoại hình hoàn hảo và rèn luyện kỹ năng trình diễn cùng các chuyên gia để có thể giành được ngôi vị cao nhất cuộc thi. 

Manhunt International là một cuộc thi sắc đẹp dành cho nam giới, bắt đầu được tổ chức từ năm 1993. Trước đó, Việt Nam cũng từng có gương mặt đạt thành tích cao tại cuộc thi như Nam vương Ngọc Tình, Á vương Mai Tuấn Anh. Sau 2 năm tạm ngưng vì ảnh hưởng của dịch Covid- 19, Manhunt International chính thức trở lại, tổ chức ở Philippines.

Theo ghi nhận của Cục Viễn thông (Bộ TT&TT), tình hình mưa lũ những ngày qua đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới mạng lưới viễn thông các địa phương, khiến nhiều trạm BTS mất sóng.

Tính đến 21h00 ngày 9/9, có tổng cộng 465 trạm phát sóng di động bị mất sóng do mưa lũ trên địa bàn các tỉnh miền núi phía Bắc. 

Trong đó, Lào Cai là nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất với 184 trạm BTS bị mất sóng, tiếp đến là Cao Bằng (78 trạm), Thái Nguyên (61 trạm), Lạng Sơn (38 trạm), Tuyên Quang (31 trạm), Hà Giang (26 trạm), Yên Bái (22 trạm), Bắc Kạn (13 trạm), Hòa Bình (7 trạm), Sơn La (5 trạm).

Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp viễn thông tại các địa phương đang căng mình giữa mưa lũ nhằm ứng cứu thông tin, khắc phục nhanh nhất có thể để sớm đưa mạng lưới viễn thông vào hoạt động thông suốt. Tuy vậy, do tình hình mưa lũ diễn biến phức tạp, nhiều khu vực bị cắt điện, ngập sâu, một số nơi vẫn chưa thể tiếp cận, đưa máy nổ vào để phục hồi các trạm phát sóng BTS. 

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, trong hôm nay (10/9), vùng núi và trung du Bắc Bộ có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến 70-150mm, cục bộ có nơi trên 350mm. Từ đêm 10/9 đến ngày 11/9, có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 40-80mm, cục bộ có nơi trên 150mm.

Dự báo tình hình mưa lũ vẫn còn diễn biến phức tạp, do vậy, người dân cần nâng cao cảnh giác trước những bất thường của thời tiết.

Trước đó, tại các tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng bởi bão số 3, tình hình mất điện kéo dài trong nhiều ngày đã khiến người dùng di động tại nhiều nơi không thể sạc pin điện thoại để duy trì liên lạc.

Do vậy, người dân có thể chủ động tích trữ pin dự phòng và các vật dụng cần thiết phòng trường hợp mất điện kéo dài.  

Lập hàng trăm điểm sạc điện thoại miễn phí cho người dân vùng bão

"Đối với sách Công nghệ giáo dục, nếu giáo viên không nắm vững kim chỉ nam và phương pháp thì hiệu quả chỉ dừng lại ở việc giúp học sinh đọc được, viết được"

“Phương pháp đánh vần ưu việt”

Từng có 4 năm dạy sách Tiếng Việt lớp 1, Công nghệ giáo dục, tôi rất trân trọng những hiệu quả mà cuốn sách này đã đem lại đối với từng học sinh. Tuy nhiên, trong cuốn sách này, nếu giáo viên không nắm vững kim chỉ nam và phương pháp thì hiệu quả mới chỉ dừng lại ở việc giúp học sinh đọc được, viết được.

Về ưu điểm dễ thấy của cuốn sách này, sau khi học xong, học sinh sẽ nắm rất chắc quy tắc cấu tạo ngữ âm. Trẻ sẽ dễ dàng hiểu và biết vững thế nào là phụ âm, thế nào là nguyên âm, thế nào là âm đệm, âm chính và âm cuối. Chính vì nắm chắc được những điều này nên học sinh viết và đánh dấu rất chuẩn vào từng vị trí trong tiếng.

Tôi đã từng dạy qua SGK hiện hành và sách Công nghệ giáo dục thì nhận thấy chương trình của GS Hồ Ngọc Đại giúp học sinh đọc, nhả chữ và viết rất tốt.

Có một điểm rất ưu việt trong cuốn sách của GS Đại là phương pháp đánh vần rất hay, trong đó có cách làm tròn môi.

Ví dụ khi phát âm âm “a”, học sinh nhận thấy không có sự tròn môi. Vậy để làm tròn môi, học sinh có thể thêm âm đệm “o” để tạo thành “oa” hoặc âm "ê" không tròn môi; để làm tròn môi học sinh có thêm thêm âm đệm "u" tạo thành "uê". Cách thức như vậy rất dễ hiểu, học sinh có thể làm được ngay và nắm được hai âm đệm cùng lúc.

Hoặc cách làm tròn môi vần, ví dụ khi phát âm vần “an” thì nhận thấy không tròn môi. Để tròn môi, học sinh chỉ cần đệm thêm âm đệm “o” trước đó thành “oan”. Học sinh đánh vần “o-an-oan”.

Đối với những chữ dài hơn, học sinh không cần phải đánh vần kiểu “u-y-ê-n” thành “uyên”. Để nhớ được tất cả các con chữ này đối với nhiều em là rất khó. Nhưng trong chương trình Công nghệ giáo dục, khi học sinh nắm được vần “yên”, chúng biết rằng vần này chưa tròn môi. Để tròn môi phải thêm chữ cái “u” đằng trước thành “u-yên-uyên” và như thế rất nhàn với trẻ lớp 1. Chúng phát hiện ra vần rất nhanh và từ đó, trẻ sẽ đọc nhanh viết tốt.

Đó là ưu điểm trong phương pháp của GS Hồ Ngọc Đại mà tôi cảm thấy rất thích. Trong suốt 4 năm tôi giảng dạy theo chương trình này, nhiều phụ huynh cũng phản hồi rất tích cực.

Nhiều người có 2 con học theo SGK hiện hành SGK của GS Hồ Ngọc Đại đều nhận thấy rằng, học theo sách Công nghệ giáo dục giúp con đọc - viết tốt hơn rất nhiều. Không chỉ là văn bản trong sách, chỉ cần đưa một bài báo hay một quyển sách khác, trẻ vẫn có thể đọc vanh vách dù là học sinh có mức học trung bình.

Điều này khác hẳn so với trước đây, học sinh sẽ không bị tái mù. Theo chương trình cũ, học sinh có thể đọc vẹt. Ví dụ: “Việt Nam đất nước ta ơi/ Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn”, học sinh có thể mất hàng giờ cũng không đọc được. Nhiều em ở nhà mẹ đọc vanh vách cho con, lên lớp trẻ cũng đọc lại như một con vẹt.

Tôi không đồng tình việc “chân không về nghĩa”

Tuy nhiên, sách Công nghệ giáo dục cũng có những nhược điểm còn gây khó khăn cho giáo viên trong quá trình dạy. Ví dụ cho một điểm mà ai cũng nhận thấy là ở sách của GS Hồ Ngọc Đại, có một số câu thành ngữ, tục ngữ không thực sự phù hợp với học sinh lớp 1.

Mặc dù thầy giải thích rằng đối với học sinh lớp 1 ở giai đoạn đầu là “chân không về nghĩa”, tức không cần biết nghĩa là gì, chỉ cần đọc được. Thế nhưng theo tôi, như vậy không thực sự tốt và có phần lãng phí. Nếu ở quyển 1 trẻ đang học đánh vần, có thể “chân không về nghĩa” thì đến quyển 2, quyển 3, cần phải chú trọng về nghĩa hơn. Học Tiếng Việt trẻ cần phải hiểu. Nếu không hiểu nghĩa thì việc học không có giá trị gì.

Ngoài ra, một số văn bản khi đưa vào sách còn mang tính chất Hán Nôm, ví dụ như trong cuốn sách tập 3 có bài "Nam quốc sơn hà". Những bài ấy với học sinh đang học chữ, đánh vần quả thực rất khó, không cần thiết và chúng cũng không hiểu gì.

Một số bài còn quá dài khiến giáo viên phải “vật vã” mới có thể dạy xong. Ví dụ như bài “Hai quan”, theo quy định sẽ dạy trong 2 tiết. Nhưng vì bài quá dài nên giáo viên phải dạy sang tiết thứ 3. Cũng vì sách quá “tham” kiến thức nên đôi khi khiến giáo viên rất vất vả. Theo tôi, sách nên lựa chọn những bài giúp học sinh hiểu được nghĩa của văn bản ấy là gì, tránh những bài khó hiểu, quá tầm tay của trẻ.

Một điểm khác còn hạn chế trong sách Công nghệ giáo dục là sách mới chỉ chú trọng vào việc đọc - viết mà chưa chú trọng đến việc nói hay kể chuyện. Để hình thành cho học sinh sự phát triển toàn diện, việc nghe, nói cũng rất cần phải chú trọng. Trong chương trình của thầy Đại thiếu hẳn vấn đề này.

Vì thế, trong quá trình học, tôi thường phải tận dụng những văn bản trong sách để mở rộng ra.

Ví dụ khi dạy bài “Vượn mẹ”, qua câu chuyện này tôi để học sinh tự nói lên tâm tư, tình cảm. Sau đó, các em có thể liên hệ với chính người mẹ của mình để thấy cách mẹ đối với em như thế nào và em cũng đã đối với mẹ ra sao.

Đôi khi học sinh còn nói những câu non nớt theo ý hiểu, nhưng giáo viên cứ trân trọng suy nghĩ của các em từng ngày. Dần dần học sinh sẽ nói được và nếu so với chương trình hiện hành thì vẫn đạt theo khung chương trình đề ra.

Tất nhiên, nếu học theo sách của GS Hồ Ngọc Đại thì giáo viên phải làm việc một cách khoa học, tuân thủ theo kim chỉ nam và nguyên tắc đã được hướng dẫn. Giáo viên phải biết điều gì cần nhấn và cái gì cần buông thì không nhất thiết phải bổ sung quá nhiều.

Không dạy sách Công nghệ giáo dục, tôi thấy khá tiếc

Nhiều người cho rằng việc học cấu trúc ngữ âm là quá sức hay không cần thiết với học sinh. Nhưng tôi không cho như vậy. Nếu học trò nắm tốt những kiến thức này, chúng có thể viết một cách chuẩn chính tả, thậm chí tự biết mở rộng từ.

Đầu tiên là phát triển từ nguyên âm và phụ âm, trẻ bắt đầu tìm ra những âm nào không tròn môi. Những âm không tròn môi, chúng có thể phát triển tròn môi bằng cách dùng đến âm đệm. Khi biết đến âm chính, âm đệm,… dần dần trẻ học đến âm cuối. Nhờ vậy, học đến đâu chúng nắm rất chắc đến đấy và viết rất chuẩn.

Tuy nhiên, với sách Công nghệ giáo dục, theo tôi vấn đề nghe nói cần phải được đưa vào chương trình một cách mạch lạc hơn. Nói sách Công nghệ giáo dục không có yếu tố này là không đúng, nhưng nó mới chỉ dừng lại ở mức độ đơn giản. Và nếu giáo viên không nhận biết rõ, không chú trọng thì sẽ có thể bỏ qua. Cho nên, điều này cần phải đưa vào rõ nét hơn để có thể phát triển toàn diện một học sinh theo đúng yêu cầu cơ bản của khung chương trình với trình độ lớp 1.

Thiết nghĩ, nếu không dạy sách Công nghệ giáo dục nữa tôi thấy khá tiếc. Bộ GD-ĐT nên kế thừa phương pháp đánh vần của GS Hồ Ngọc Đại vì đây là phương pháp rất ưu việt. Phương pháp làm tròn môi khiến học sinh lớp 1 cảm thấy vừa sức và đánh vần rất nhanh gọn. Đó là điều tôi quý nhất ở chương trình này.

Dù cuốn sách nào cũng có những điểm mạnh, điểm yếu riêng, nhưng xét tổng thể tôi vẫn thích chương trình của GS Hồ Ngọc Đại. Nếu chỉnh sửa lại những nhược điểm trên, đây sẽ là một phương pháp dạy Tiếng Việt lớp 1 tuyệt vời.

Thúy Nga (Ghi)

Học sinh học tiếng Việt Công nghệ Giáo dục tăng lên

Căn cứ kết quả nghiên cứu và áp dụng thí điểm tại một số cơ sở giáo dục, Bộ GD-ĐT từng đồng ý cho các địa phương có nhu cầu và đảm bảo các điều kiện được áp dụng vào việc dạy học Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục, nhất là ở những vùng khó từ năm học 2008- 2009 đến năm học 2016- 2017 trên tinh thần tự nguyện. Từ triển khai ở 7 tỉnh từ năm 2009, đến năm 2016 chương trình được triển khai ở 48 tỉnh. Theo thống kê của các địa phương 3 năm gần đây cho thấy số học sinh và trường, lớp học theo sách Tiếng Việt 1 – Công nghệ giáo dục ngày càng tăng. Năm học 2016- 2017 có 6.651 trường, 23.885 lớp học với 678.800 học sinh thì năm học 2017-2018 tăng lên đến 7.751 trường, 27.981 lớp với 771.777 học sinh. Đến năm học 2018-2019 có 8.198 trường, 30.522 lớp với 923.842 học sinh. Năm học 2019-2020, khoảng 930.000 học sinh theo học sách này.   Thanh Hùng

GS Hồ Ngọc Đại: "Tôi không bất ngờ khi sách bị loại"

 -GS Hồ Ngọc Đại cho biết không bất ngờ và sẽ không sửa để nộp thẩm định lại trước kết quả 15/15 thành viên hội đồng xếp loại "Không đạt" đối với sách Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục.